Amerikan İngilizcesi ve İngiliz İngilizcesi Farkları

Amerikan İngilizcesi (Kuzey Amerika) ve İngiliz (Britanya) İngilizcesi arasındaki farklar çoğu zaman kafa karıştırmıştır. Herhangi birinin doğru ve diğerinin yanlış olduğunu söylemek mümkün değildir, fakat bulunulan ortama göre – örneğin İngiltere’de yaşıyorsanız Britanya İngilizcesini kullanmanız çok daha uygun olacaktır.

Amerikan İngilizcesi ve İngiliz İngilizcesi Arasındaki Farklar

1) İngiliz İngilizcesinde “our” ile biten kelimeler Amerikan İngilizcesinde “or” ile biter. 

Aşağıda her iki ülkenin telaffuzlarıyla birlikte dinleyebilirsiniz. İlki İngiliz İngilizcesi, ikincisi ise Amerikan İngilizcesi telaffuzudur.

 behaviour
behavior : davranış

 colour 
color : renk

 labour
labor : iş gücü, emek

 rumour
rumor : söylenti

2) İngiliz İngilizcesinde genellikle çift “ll” ile biten kelimeler Amerikan İngilizcesinde tek “l” ile biter.

 cancelled
canceled : iptal olmuş

 jewellery
jewelery : mücevher

 woollen
wolen : yün

Fakat aşağıdaki kelimeler için bu kural tam tersi işler. Yani bu kelimelerde Amerikan İngilizcesinde kelime çift “ll” ile beter.

 fulfil
fulfill:  : gerçekleştirmek

 skilful
skillful : yetenekli

 enrol
enroll : kaydolmak

3) İngiliz İngilizcesinde “ise” ile biten kelimeler genelikle Amerikan İngilizcesinde “ize” ile biter.

 organise
organize : organize etmek

 authorise
authorize : yetkilendirmek

 critise
critize : eleştirmek

Fakat aşağıdaki kelimeler için bu kural geçerli değildir. Yani hem İngiliz İngilizcesinde hem de Amerikan İngilizcesinde yazılışları aynıdır.

 advertise 
advertise : reklam vermek

 arise 
arise : yükselmek, artmak

 surprise 
surprise : sürpriz

 revise 
revise : revize (etmek)

 exercise 
exercise : egzersiz yapmak

 advise 
advise : tavsiyede bulunmak

 comprise 
comprise : kapsamak

 compromise 
compromise : uzlaşmak, anlaşmaya varmak

 disguise 
disguise : kılık değiştirmek

 despise 
despise : hor görmek

4) İngiliz İngilizcesinde “re” ile biten kelimeler Amerikan İngilizcesinde “er” ile biter.

 theatre
theater : tiyatro

 litre
liter : litre

 centre
center : merkez

 fibre 
fiber : lif, elyaf

Tabi istisnalar kaideyi bozmaz. Örneğin;

 acre
acre : akre (4047m2).

5) İngiliz İngilizcesindeki bazı kelimeler Amerikan İngilizcesinde tamamen farklıdır.

 rubbish
trash : çöp

 full stop
period : nokta

 aubergine
eggplant : patlıcan

 courgette
zucchini : dolmalık kabak

 crisps
chips : patates cipsi

 chips
French fries : patates kızartması

 jacket potatoes
baked potato : kumpir

 biscuit 
cookie : kurabiye

 puding 
desert : tatlı

 sweets 
candy : şekerleme

 candy floss 
cotton candy : pamuk şeker

 fizzy drink 
soda : asitli içecek

 football 
soccer : futbol

 cheque 
check : çek

 grey 
gray : gri

 lift 
elavator : asansör

 dustbin 
trash can : çöp kovası

 toilet 
restroom : tuvalet

 nappy 
diaper : çocuk bezi

 trousers 
pants : pantolon

 underground 
subway : metro

 holiday 
vacation : tatil

 queue 
line : sıra, kuyruk

 postcode 
zipcode : posta kodu

 defence 
defense : savunma

 mobile phone 
cell phone : cep telefonu

 motor way 
highway : otoban

 high street 
main street : ana cadde

 crossroads 
intersection : dörtyol ağzı

 roundabout 
traffic circle : yuvarlak kavşak

 flyover 
overpass : üst geçit

 pavement 
sidewalk : kaldırım

 car park 
parking lot : otopark

 aeroplane 
airplane : uçak

 lorry 
truck : kamyon

 caravanl 
trailer : karavan

 tyre 
tire : tekerlek

 boot 
trunk : araba bagajı

 bonnet 
hood : araba kaputu

 petrol 
gas : benzin

 hench 
ripped : vücudu kaslı

 at weekends 
on weekends : hafta sonlarında

 yours sincerely 
sincerely yours : saygılarımla (mektuplarda)

6) Amerikalılar bir kelimenin ortasında yer alan “t” harfini “d” olarak telaffuz ederler.

 daughter 
daughter : kız evlat

 water 
water : su

 thity 
thirty : otuz

 forty 
forty : kırk

 city 
city : şehir

7) Amerikan İngilizcesinde kelimede yer alan çift “tt” harfi duraksamalı söylenir. Oysaki İngiliz İngilizcesinde normal söylenir.

 button 
button : düğme

 written 
written : yazılı

8) Amerikan İngilizcesi ve İngiliz İngilizcesinde kelimenin sonunda yer alan “ile” farklı telaffuz edilir.

 fragile 
fragile : kırılgan

 agile 
agile : çevik, kıvrak

 fertile 
fertile : verimli, bereketli

 mobile 
mobile : mobil

9) Amerikan İngilizcesinde kelimenin sonunda yer alan “r” harfi telaffuz edilir, fakat İngiliz İngilizcesinde edilmez.

 far 
far : uzak

 or 
or : veya

 there 
there : orada

10) Bazı kelimeler her ne kadar aynı yazılsalar da telaffuzları biraz farklıdır ve bunlarla alakalı tam bir kural yoktur.

 cant
cant : –ebilememek

 what 
what : ne

 law 
law : hukuk

 bath 
bath : duş, banyo

 past 
past : geçmiş

 ask 
ask : sormak

 chance 
chance : şans

 example 
example : örnek

 laugh 
laugh : gülmek

 advertisement 
advertisement : ilan

 garage 
garage : garaj

 tomato 
tomato : domates

 mobile 
mobile : mobil

 aunt 
aunt : hala, teyze

11) Amerikan İngilizcesinde genellikle “present perfect” yapı yerine “simple past” yapı kullanılır. Oysa ki İngiliz İngilizcesinde bu çok yanlıştır. 

 I have just finished my work. 
I just finished my work.  işimi şimdi bitirdim.

 I have got a gorgeous car 
I got a gorgeous car.  Harika bir arabam var.

12) İngiliz İngilizcesinde tarih yazılırken önce gün, sonra ay ve en sonunda yıl yazılır. Amerikan İngilizcesinde önce ay, sonra gün ve en sonunda yıl yazılır.

 17 July 2010 
July 17, 2010  17.07.2010

İngiliz (Britanya) ve Amerikan İngilizcesinde tarihin sadece sayısal ifadelerle yazılması da mümkündür.  İngilizlerin yazım şekli bizimkiyle aynıdır, fakat Amerikalılar önce gün, ardından ay ve sonunda tarih yazarlar, birbirleri arasında “/” işareti eklerler.

17.07.2010
07/17/2010

13) İngiliz İngilizcesinde kısaltmalardan sonra “nokta” işareti kullanılmaz. Amerikan İngilizcesinde ise kullanılır.

Mr Brown.
Mr.Brown

14) İngiliz İngilizcesinde örneğin anlamında “i.e.” ve “e.g.” kullanır. Amerikan İngilizcesinde sonuna virgül de eklenir.

i.e. veya e.g.
i.e., veya e.g.,

15) İngiliz İngilizcesinde yön belirten “ward” son ekinden hemen sonra “s” eki gelir. Amerikan İngilizcesinde ise böyle bir kural yoktur.

towards, forwards, rightwards
toward, forward, rightward (e doğru, ileriye doğru, sağa doğru)

16) Virgül veya nokta, tırnak işaretlerinden önce mi yoksa sonra mı gelmelidir? İngiliz İngilizcesinde nokta veya virgül tırnak işaretlerinin dışında kalmalıdır, fakat nokta ya da virgül tırnak işaretlerinin içindeki cümleye bağlıysa içinde kalmalıdır. Amerikan İngilizcesinde ise tırnak işaretlerinin içinde gelmelidir.

“I dont love you“, she said.
“This flower will make her feel better!“, he said

“I dont love you,” she said.  “Seni sevmiyorum”, dedi.

17) “Oxford Comma” veya “Serial Comma” olarak bilinen, bir cümlede “and” veya “or” bağlaçlarından hemen önce gelen virgül türü sadece Amerikan İngilizcesinde kullanır.

They have a cat, a dog, a monkey and a turtle. 
They have a cat, a dog, a monkey, and a turtle.  Onların kedi, köpek, maymun ve kaplumbağası var.

Alıştırmalar

Konuyu tam anladığınızdan emin olmak için aşağıdaki testi mutlaka çözmeyi deneyin. Her ne kadar tam anlamış olsanız da bu alıştırmalar konuyu çok daha iyi anlamanızı sağlayacaktır.